Huấn luyện chó ngoan và nghe lời

Bài viết này không nhằm mục đích huấn luyện chú cún của bạn thành 1 diễn viên xiếc, biết làm trò theo lệnh. Đây chỉ là một số kiến thức dựa trên tài liệu của các chuyên gia, và kinh nghiệm của bản thân mình, nhằm dạy dỗ chú cún của bạn thành 1 chú chó ngoan, nghe lời, biết cư xử lịch sự.

Phần 1: Lòng tin và sự tôn trọng

Mục tiêu của việc dạy dỗ 1 chú cún chính là lấy được lòng tin và sự tôn trọng.

Tại sao 2 điều này quan trọng? Nếu 1 chú cún đánh mất lòng tin vào bạn, chú ta cố gắng ở cách bạn càng xa càng tốt, sợ hãi khi bạn lại gần, và tệ hơn nữa là sẽ xực bạn luôn!

Điều này xảy ra khi cún của bạn cảm thấy không được an toàn khi ở gần bạn. Lý do có thể là bị đánh đập, đối xử tệ bạc v.v…

Nếu bạn muốn chú cún cưng của bạn tin tưởng, hãy để chú ta cảm thấy khi ở bên bạn, chú ta luôn được an toàn và được yêu thương.

Mục tiêu thứ 2 là sự tôn trọng. Nếu cún của bạn không tôn trọng bạn, kết quả sẽ là những hành động tiêu cực. Chú ta sẽ làm bất cứ điều gì mình muốn dù tốt hay xấu, và lời nói của bạn sẽ chỉ như gió thoảng mây bay, chả có tí trọng lượng nào với cún cả.

Cả chủ lẫn cún sẽ chẳng ai hạnh phúc nếu cún không nghe lời, chủ thì tức điên lên còn cún thì bị xích cả ngày.

Phần 2: Làm sao để lấy được lòng tin của cún?

Hãy cho cún của bạn biết rằng tất cả những thứ tốt đẹp chú ta nhận được đến từ đâu. Hãy tự tay cho cún ăn, cún rất thông minh, bạn cho cún ăn và cún sẽ biết thức ăn là từ bạn mà ra. Tốt nhất là chỉ mình bạn hoặc bạn và một số người trong gia đình được cho cún ăn nếu bạn không muốn cún của bạn đi xin ăn búa xua!

Chơi đùa với cún. Cún rất hiếu động và sẽ rất sung sướng nếu có bạn cùng chơi với mình. Hãy dành 1 chút thời gian mỗi ngày để chơi với cún. Cún sẽ hiểu rằng bạn đem lại niềm vui cho chú ta.

Bày tỏ tình yêu của bạn với cún, cho cún biết bạn yêu chú ta như thế nào. Những động tác vuốt ve, những lời thì thầm luôn mang lại kết quả tốt.

Tại sao cún mất lòng tin vào bạn?

Đánh đập, la mắng, và tất cả những hành động tiêu cực làm cún sợ hãi đều gây tổn hại nghiêm trọng tới lòng tin của cún. Bạn đánh cún đau, vết thương thể xác sẽ mau lành, nhưng lòng tin bị tổn thương sẽ rất rất khó hoặc sẽ chẳng bao giờ được nguyên vẹn như ban đầu. Nếu cún làm bạn không vừa ý, đừng đánh đập hay la mắng, luôn có 1 cách giải quyết tích cực hơn mà mình sẽ nói ở phần sau.

Phần 3: Sự tôn trọng và vị trí của cún trong gia đình

Bạn có thể bỏ qua phần này nếu không quan tâm cún của bạn có nghe lời hay không, và bạn muốn để mặc chú ta muốn làm gì thì làm. Cún chỉ nghe lời chủ khi cún tôn trọng chủ. Và bạn chỉ có thể dạy cún ngoan, cư xử lễ phép khi bạn được cún tôn trọng. Để hiểu rõ điều này, bạn cần hiểu rõ về cuộc sống xã hội của loài chó.

Chó, cũng giống như sói, là loài vật sống theo bầy đàn và có trật tự xã hội rõ rệt. Trong một bầy chó luôn có phân biệt đẳng cấp. Trong đó có 1 con đầu đàn (hay gọi là thủ lĩnh), đây là cấp bậc cao nhất trong bầy. Tất cả ý muốn của thủ lĩnh là mệnh lệnh tối cao, các con khác có nhiệm vụ tôn trọng và thực hiện. Tất cả các hành động trái ý thủ lĩnh đều không được chấp nhận.

Khi cún sống trong nhà bạn, thì gia đình bạn chính là bầy đàn của cún. Cún sẽ chỉ tôn trọng và nghe lời bạn nếu bạn cho cún biết được vị trí của mình trong bầy, rằng bạn chính là thủ lĩnh. Trong xã hội loài chó, thủ lĩnh luôn được hưởng những thứ tốt nhất, và luôn được hưởng đầu tiên. Thủ lĩnh luôn ăn trước, ăn phần ngon nhất, ngủ chỗ tốt nhất. Chỉ duy nhất thủ lĩnh được quyền quyết định đi đâu, làm gì, khi nào, v.v..

Làm thế nào để bạn trở thành thủ lĩnh?

Phải luôn ghi nhớ một điều: cún không được phép ở vị trí cao hơn, hoặc ngang hàng với mình!

Hãy cứng rắn. Một thủ lĩnh tốt không thể mềm mỏng, yếu đuối. Một số giống chó luôn có bản năng tìm cách leo lên vị trí cao hơn trong bầy. Nếu bạn tỏ ra yếu đuối, cún sẽ giành lấy vị trí thủ lĩnh ngay.

Khi bạn đang ăn, cún không được phép đòi ăn (biểu hiện là ngồi chầu chực, hướng về phía chủ sủa um sùm). Thủ lĩnh luôn được ăn trước, cún chỉ được ngồi ngó. Nếu cún tỏ thái độ đáng thương mà xin xỏ, hoặc sủa um sùm làm bạn nhức đầu và bạn cho cún 1 miếng, vậy là bạn đã thua. Trong mắt cún lúc này bạn chả có bao nhiêu trọng lượng, cún sẽ nghĩ rằng “thì ra cũng có nhiêu đó, làm dữ 1 chút là OK ngay!”. Cún lỳ, bạn phải lỳ hơn. Nếu cần thiết thì nhốt vào chuồng.

Có nên cho cún ngủ chung không?

Câu trả lời là không! Nếu bạn không muốn gặp rắc rối thì tốt nhất không cho cún ngủ chung ngay từ ngày đầu tiên cún về nhà. Chủ và cún đều cần không gian riêng, ngoài thời gian học tập chơi đùa cùng nhau, hãy để cún ngủ một mình. Tốt nhất là nên sắm một cái chuồng nhỏ, bằng gỗ hay gì cũng được, đủ chắc chắn để cún không đào tẩu, đủ rộng để cún xoay sở trong đó, nhưng cũng không được rộng quá nếu không cún sẽ đi vệ sinh búa xua ở trỏng.

Nhiều người khi mới mang cún về nuôi thường có suy nghĩ cún còn nhỏ quá, phải được cưng chiều, nên để mặc cho cún tự do muốn làm gì thì làm, muốn ngủ đâu thì ngủ. Thường thì đêm đầu tiên sẽ ôm cún lên ngủ chung vì mới đem về lúc nào cũng chỉ muốn cún ở bên cạnh. Thế nhưng chỉ một vài ngày sau rắc rối xảy ra. Nửa đêm cún thức và đi vệ sinh lung tung trong phòng. Đến sáng bạn thức dậy, thấy phòng bừa bộn toàn phân và nước tiểu! Thế là một ngày tồi tệ bắt đầu, bạn thì tức giận, còn cún thì bị phạt!

Để cún ngủ một mình ở vị trí riêng, có thể những ngày đầu cún sẽ khó chịu vì bị nhốt, sẽ khóc lóc, kêu gào, tức giận. Đây là lúc bạn tỏ ra cứng rắn, hãy làm lơ chú cún của bạn. Đừng vì cún khóc lóc mà chạy lại dỗ dành vuốt ve, hoặc tệ hơn là quát mắng, đánh đập. Nếu bạn tỏ ra quan tâm, cún sẽ hiểu rằng nếu chú ta gào đủ to, đủ lâu thì sẽ được thứ mình muốn! Tất cả những gì cún muốn là gây sự chú ý của bạn, hãy lơ cún đi cho đến khi nào chú ta chịu im lặng.

Cũng cần chú ý nếu cún làm ồn vì muốn đi vệ sinh! Cún con thường đi vệ sinh khoảng 10 ~ 30 phút sau khi ăn. Nếu bạn nghi ngờ cún muốn đi vệ sinh, hãy mang cún ra ngoài ngay, nếu không bạn sẽ có một mớ hỗn độn khác! Hãy cho cún có không gian riêng, hoặc cho ngủ cùng bạn trong những tuần đầu tiên, nhưng sau đó phải tách ra ngay!

Phần 4: Ra lệnh và thưởng phạt

Như mình đã nói, cún chỉ nghe lời nếu cún tôn trọng bạn. Để cún tôn trọng bạn, bạn cần dạy dỗ cho cún biết cái gì nên và không nên làm. Mình không có ý nói bạn dạy cún hàng tá những lệnh như “ngồi”, “nằm”, “lăn”, “lộn”, “nhảy” v.v… Nhưng ít nhất bạn phải dạy cún 2 lệnh cơ bản là “NGỒI” và “NẰM”. Cún chỉ cần hiểu được 2 lệnh này thì bạn đã thành công được 50% rồi đấy.

Có nhiều cách để dạy cún nghe lệnh, nhưng mình thấy cách đơn giản nhất mà ai cũng có thể áp dụng là kết hợp với thức ăn.

Đầu tiên, hãy cho cún ngồi xuống, bạn có thể dùng tay hoặc chân để ấn xuống mông cún, khi mông cún chạm đất thì lập tức nói “NGỒI”, sau đó thưởng cho cún một miếng thức ăn và khen “NGON”. Cún sẽ hiểu rằng “NGỒI” là một hành động tốt. Làm đi làm lại nhiều lần cho đến khi cún có thể tự ngồi xuống mà không cần bạn ấn vào mông.

Có thể bạn sẽ cảm thấy có vẻ hơi lạm dụng vào thức ăn để dạy dỗ, nhưng đây là cách đơn giản và hiệu quả nhất để cún dễ tiếp thu. Bản thân mình cũng vậy, thỉnh thoảng mình cũng ăn cắp những miếng thức ăn ngon trong bữa ăn gia đình mà không cảm thấy xấu hổ, thì cún cũng vậy thôi.

Nếu cún không làm đúng lệnh, bạn phải làm gì? Hãy phạt ngay lập tức, hãy chỉ vào cún và ra lệnh lại. Bạn không thể la mắng cún vì cún không hiểu lý do tại sao bạn lại tức giận, mà cún chỉ thấy bạn thất vọng, và điều đó sẽ không giúp gì cho cún. Tốt nhất hãy phạt ngay tại thời điểm đó.

Phần 5: Giải quyết hành vi sai trái của cún

Nếu bạn không muốn cún làm gì, hãy thể hiện thái độ ngay khi cún vừa mới làm. Ví dụ, khi cún nhảy lên người bạn, hãy dùng đầu gối xô nhẹ cún ngã ra đất. Hãy làm thật nhẹ nhàng thôi, để cún không cảm thấy quá đau, nhưng đủ để chú ta nhận ra rằng hành động vừa rồi là không được chấp nhận. Nhất định không được chỉ tay la mắng hay dùng cây đánh cún. Một chú chó rất nhạy cảm với các cử chỉ của chủ, nên hãy khéo léo để cún hiểu rằng điều đó là không được phép.

Hãy chuẩn bị cho cún một cái đồ chơi, nếu bạn không muốn cún cắn và nhai đồ đạc trong nhà, hãy cho cún biết cái gì là của cún và cái gì là của bạn. Nếu cún bắt đầu nhai đồ đạc trong nhà, hãy dắt cún tới đồ chơi và để cún nhai chúng, bạn phải nói “CÁI NÀY LÀ CỦA CÚN” và vuốt ve cún. Lần đầu cún có thể không hiểu, nhưng qua 1 vài lần, cún sẽ hiểu và chỉ được nhai đồ chơi của cún mà thôi.

Phần 6: Hãy yêu thương và chăm sóc cún

Cún của bạn không thể yêu thương bạn nếu như bạn không yêu thương cún. Hãy chăm sóc cún thật tốt, cho cún ăn uống đầy đủ, vui chơi và tập luyện. Điều này sẽ giúp cún trở thành một chú chó hạnh phúc!